Anaokulu yılları belki de hayatımızın en fazla resimle uğraştığımız dönemini kapsıyor. O dönemlerde minik eller büyük işler yapıyor. Bu yaşlardaki çocukları gözlemlediğimizde resimle uğraşmayan bir çocuk bulmak oldukça zor! Peki neden durum böyle? Cevap oldukça basit aslında, çünkü bu yaş dönemindeki çocuklar kendilerini ifade etmek için gerekli kelime haznesine ve yazma yeteneğine sahip değiller, bu nedenle kendilerini ifade etmek için resim yapmayı tercih ediyorlar.
2-6 yaş döneminde, çocukların resim yeteneklerinin gelişimi uzmanlar tarafından şöyle açıklanıyor:
1.Karalama Devri:
Çocuklar yaklaşık iki yaşından itibaren aktif bir davranış isteği göstermeye başlarlar. Motor hareketlerinin ve kasların hareketlenmesi sonucu çocuk eline geçen her nesneye bulabildiği bir kalemle şekiller çizmeye başlar. Çocuğun gelişi güzel oluşturduğu bu şekiller bir karalama niteliği taşıdığı için bu devreye “karalama devresi” denir. Bu devre de gelişim sırasına göre dört ayrı özellik göstermektedir:
-Kırık dökük, kısa çizgiler
-Geniş kol hareketleri sonucu oluşan geniş ve ritmik çizgiler
-Bilek hareketlerini oluşturduğu karışık yuvarlak çizgiler
-Kendi aralarında kopup birleşmeye başlayan karalamalar
Bu karalama devresi üzerinde durulması gereken bir devredir. Çünkü çocuk bu devrede çevresini, çevresindeki madde ve eşyaları tanımaya başlar.Çocuğun el, kol ve kas hareketlerinin koordinasyonu ile hissettiği şeyleri ortaya çıkaracaktır. Bu dönemde karalama yapabilmesi için ona fırsatlar verin ve çizimlerinde ona yardımcı olun.
2.Benzetme Devresi:
Genelde üç yaşlarından sonra çocuk dilin ve motor hareketlerinin gelişmesiyle çevresini tanımaya ve çevresindeki eşya ve nesnelere ait bazı sembolleri edinmeye başlar.Bu karalamalar içinde semboller çocuklar tarafından tanınmaya ve isimlendirilmeye başlanır.Ancak bu semboller belirgin değildir.Bir küme çizgisi bazen bir çiçek, bazen bir insan bazen de bir ağaç olarak isimlendirilebilir.Onu için bu devreye “benzetme devresi” denilmektedir.
Daha sonraki yaşlarda belirli bazı çizgiler, belirli bir eşya ve nesnenin , kişinin simgesi olmaya başlarlar.Bir ağacının resmini yapmasını istediğimizde çocuk hep aynı biçimi tekrarlar.
Bu aşamada çocuklarınızla resimleri hakkında sık sık konuşun ve onun çizimlerini anlamaya çalışın.
3.Hayal Devri:
Çocuklar, üç buçuk-dört yaşlarından sonra, çevrelerinde kendilerine en yakın olanın ve kendilerine ilginç gelenin sembollerini çizdikleri resimler yapmaya başlarlar.Onlara en yakın olan varlık ise anneleridir.Babalar ilgi derecesi olarak daha sonraki aşamada çizilmeye başlanırlar.Çocuklar, resimleri özellik olarak şöyle çizmeye çalışırlar; ilk insan sembolünü yuvarlak bir baş ve çizgi halindeki ayaklar oluşturmaktadır.İkinci bir yuvarlak ise gövdeyi anlatmaktadır.Göz ve ağız gibi hareketli organlar ise resmin önemli unsurlarıdır.
Bu semboller çocuğun çevresindeki maddelerle ilişkileri sonucu oluşur ve gelişirler.Edinilen ve kazanılan her yeni sembol çocuğun bir buluşu olarak benimsenir.Bu devirde çocukların yaptıkları resimler çocukların görsel izlenimlerini değil bildiklerinin bir ifadesi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu yaştaki çocukların hayalları oldukça geniştir.Çalışmalarında kullandıkları renkler , resmini yaptıkları varlığa uygun olup olmaması önemli değildir.Önemli olan rengin kendi güzelliğidir.
Bu yaş çocuğunun masallara düşkün olmasının sebebi de hayal güçlerin çok geniş olmasıyla ilgilidir. Bu dönemde çeşitli aktivitelerle onun hayal gücünü geliştirin.
4.Şematik Devir:
Bu devreye sembolik devirde diyebiliriz.5-6 yaşına gelen çocukların çevre ve eşyalar hakkında edindikleri bilgilerin sonuçlarına göre sembolleri de çeşitlemeye, çoğalmaya, gelişmeye ve yaygınlaşmaya başlamaktadır.Çocukların çizdikleri şemalar yada semboller her çocuğun çevresine ve deneyimlerine göre farklılık gösterir.Bu devrede çocuklar yavaş yavaş çizgi sisteminden çıkıp yüzeyde ifadeye geçerler.Çizdikleri resimlerin ve şekillerin içini de boyar ve doldururlar.Daha sonra şekiller kağıt üzerinde gelişi güzel sıralanmaktan kurtulur ve belirli bir düzen alır.Resimlerde perspektif yoktur ve şekiller yer ve gök çizgisinin arasında sıralanır.
Neler Yapabilirsiniz?
– Onları daha iyi anlamak için çocuklarınıza mümkün olduğu ölçüde resim yapmaları için elverişli ortamlar oluşturmaya ve yaptıkları resimlerde neler ifade ettiklerini anlamaya çalışın.
– Çocuğunuza çeşitli resim malzemeleri sağlayın ve sağladığınız maddelerin çocuğunuzun sağlına uygun olup olmadığına dikkat edin.
Devamı için: www.bebek.com
